Развитие бальнеологического Cпа-туризма
и его актуальные проблемы в Грузии (на примере Цхалтубо)
После 1990-ых годов, когда странам восточной Европы и
постсоветского пространства пришлось адаптироваться в новой экономической и
политической среде, конкурентными стали те отрасли, которые были привлекательны
для международных визитеров. Они смогли предложить интересные туристические
продукты и сами создали возможности развития потенциальных рынков в стране.
(Aguayo, Exposito, Vazquez Rozas, 2009:127).
В данный период, особенно пострадал местный туризм для
которого, одним из главных профилей в советской Грузии была оздоровительная
рекреация. Развитие локального туризма, как известно, помогает развитию
региональной экономики, улучшает инфраструктуру, растет бюджет региона, что
положительно отражается на валовой внутренний продукт страны. (Mammedov,
2013:27; „отчет качественных исследований“, 2007).
В Грузии, одним из важнейших мест бальнеологических
ресурсов и курортов представляет Имерети, поэтому цель нашего исследования одно
из направлений внутреннего и международного туризма, а также, исследование
современных процессов развития бальнеологического спа туризма.
Во время исследования были использованы количественные
(анкетирование 204 анонимных анкет), качественные (15 интервью с отдыхающими, с
экспертами отраслей – главврачами, менеджерами курортов, обслуживающим
персоналом) и статистические методы.
Со второй половины 2000 года одним из направлений
развития местного туризма стал лечебно оздоровительный туризм, который, однако,
реабилитируется медленными темпами.
Мои исследования показали, что лечебно оздоровительные
курорты имеют потребность и спрос у населения, в особенности у людей в возрасте
от 30 до 65 лет. Выявилась, в большей степени, удовлетворительность качеством
обслуживания. Но и недочёты стали явными, которые нужно будет предусмотреть и
устранить.
В советском союзе в Цхалтубо был 21 санаторий. На сегодня
функционирует только 12 гостиниц, одна гостиница – санаторий Цхалтубо СПА
Резорт (Sparezort), а также бывший военный санаторий, который до последнего
времени принадлежал Министерству Обороны. Сейчас это акционерное общество и
находится в частном владении. Это единственное здание, которое не было занято
беженцами.
В июле 2011 года открылся четырехзвездочный комплекс.
Санаторий принял первых отдыхающих, хотя на сегодня количество грузинских
визитеров уменьшилось.
Гостиница санаторий обслуживает 78 номеров на 141
персону. Долгосрочные рекреанты (7-14 дней) в основном, из
Азербайджана, России, Украины и Казахстана. На 30-40 иностранцев
приходится 10-12 отдыхающих грузин. Комфортная природная и техническая
инфраструктура гостиницы позволяет обслуживать конференции и семинары.
Обеспечивают трансфер рекреантов из Кутаисского аэропорта до гостиницы.
Гостиницы поддерживают связь с турагенствами и туроператорами. Они
зарегистрированы на известных сайтах, что обеспечивает привлечение отдыхающих.
В состав гостиницы Цхалтубо СПА Резорт входит
16 гектаров парка, устроена тропинка для велосипедистов и
пешеходов. У санатория есть собственный ресторан на 350 человек, бар, клуб,
конференц-зал и концертная площадка. Отдыхающим предоставляется
медицинское обслуживание всех типов.
Наряду с менеджерами других гостиниц отмечают большое значение
Кутаисских аэропортов – низкий тариф авиарейсов и близкое расстояние с
курортом. Отдыхающие, которые приехали с лечебно оздоровительной целью попадают
сюда именно этим путем.
В 2013 году назначили чартерные рейсы из Израиля, которые обеспечили въезд
сразу нескольких групп. Это очень хорошо отразилась на нагрузку гостиниц.
К сожалению, такие въезды не имели систематического характера.
Вместе со статистическими материалами методы количественного и
качественного исследования дали возможность детально изучить
социально-экономическую структуру отдыхающих в Цхалтубо и сделать SWOT анализ
курорта.
Анкетирование 158
рекреантов, как грузинских, так и граждан других стран вместе выбранными
экспертами (главным врачом радоновых ванн, средним медперсоналом менеджерами и
владельцами гостиниц и санаторий, городской администрацией) на основе интервью
выявили главные аспекты туристической специализации в Цхалтубо, а также сильные
и слабые стороны опасностей и возможностей.
Во время исследования
(осенний сезон) между отдыхающими наблюдался избыток женского коллектива. Их
главной целью было лечение.
Анализ нужности/дефицита отдыхающих показал
высокую потребность экскурсионных туров и дефицит такого типа сервиса.
После частного капиталовложения восстановлены 2-6 бассейны и было создано
акционерное общество "Бально Сервис" (бывший 6 бассейн) в состав
которых входят 7 бассейнов и 2 бюджета. Пока восстановлен один бюджет и два
источника. Инвесторами являются граждане Грузии.
Реабилитационный центр ”Би Хелти” (“behealthy”), бывший второй бассейн
купил грузинский инвестор гражданин России и полностью его модернизировал.
Данные структуры обслуживают всех визитеров курорта.
Менеджмент обеих фирм переподготовил медперсонал и заменил их молодыми
специалистами.
Бальнео структуры сотрудничают с колледжами и студенты на месте проходят
практику. Успешным студентам предлагают работу в зависимости от их
квалификации.
Эти процессы приветствуются, потому что с одной стороны,
молодежь не уезжает из района, а с другой стороны для работодателя
преимущественно использовать местный трудовой ресурс. На курорте в рекреационной
зоне полностью включено население муниципалитета.
Основные потоки визитеров из пост-советского пространства: из Азербайджана,
России, Украины, Казахстана, что обусловлено географической близостью этих
стран с Грузией. Важно количество приезжих отдыхающих из Израиля, число которых
растет.
Интервью с
респондентами помогло выявить общие проблемы: во-первых, это низкая
осведомленность о курорте. Многие структуры отвечают международным стандартам, но
из-за неосведомленности иностранных визитеров количество отдыхающих мало.
Во-вторых, все респонденты отмечают, что в Цхалтубо нет
развлекательных объектов. И, в-третьих, менеджеры всех гостиниц заявляют о
главной проблеме: слабое владение обслуживающим персоналом русского и
английского языков. Поэтому, все силы направлены на устранение этого дефицита.
Использованная литература:
- Центр культурного и туристического развития в Цхалтубо.http://tskaltubo-crt.ge/какэтоуказановБарбакадзеН. (2016). Г Кутаиси и курорт Цхалтубо, как единый
туристическо-рекреационный регион, географические аспекты ресурсного
потенциалаи развития. Магистерский труд. Т.Г.У 101 стр.
- Общество “ Бально сервис” статистический отдел.
3.
Догонадзе Т. “
Пространственные аспекты стабильного туристического развития и функции
Имеретинского региона” Докторская диссертация (2018). Стр.130
- Aguayo, E.,Exposito, P., &Vazquez Rozas,
E. (2009). Tourism in EU Transition Countries. Estudios Economicosde
Desarrollo Internacional. Vol.9-2. pp. 127-138.
- Mammedov, R. (2013). The Role of Tourism in the Development of the Reions in: Proceedings of the 8th Silk Road international conference “Development of Tourism in Black and
Caspian Sea Regions“. May 24-26,
pp.27-29. Tbilisi.
1990–იანი წლების შემდეგ,
როცა აღმოსავლეთ ევროპისა და პოსტ-საბჭოთა სივრცის ქვეყნებს ახალ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ
გარემოსთნ მოუწიათ ადაპტირება, კონკურენტუნარიანი აღმოჩნდნენ ის დარგები, რომლებიც
მიმზიდველი გახდნენ საერთაშორისო ვიზიტორთათვის, შეძლეს ბაზრისათვის შეეთავაზებინათ
საინტერესო ტურისტული პროდუქტი და თავად შექმნეს შესაძლებლობები ქვეყანაში პოტენციური
ბაზრების განვითარებისათვის (Aguayo, Exposito, Vazquez Rozas, 2009:127).
აღნიშნულ პერიოდში განსაკუთრებით დაზარალდა
შიდა ტურიზმი, რომლის ერთ-ერთი მთავარი
პროფილი საბჭოთა საქართველოში გამაჯანსაღებელი რეკრეაცია გახლდათ. ლოკალური ტურიზმის წინსვლა კი, როგორც ცნობილია, ხელს უწყობს რეგიონის ეკონომიკის განვითარებას, აუმჯობესებს
ინფრასტრუქტურას, ზრდის რეგიონის ბიუჯეტს, ქმნის ახალ სამუშაო ადგილებს, რაც დადებითად
აისახება ქვეყნის მშპ-ზე(Mammedov, 2013:27; „თვისებრივი
კვლევის ანგარიში“, 2007).
საქართველოში ბალნეოლოგიური რესურსებისა და კურორტების თავმოყრის ერთ–ერთ
მნიშვნელოვან ადგილს იმერეთი წარმოადგენს, ამიტომ ჩვენი კვლევის მიზანიაშიდა [U1] და საერთაშორისო ტურიზმის ერთ-ერთი მიმართულების,
ბალნეოლოგიური/სპა
ტურიზმის (Spa Tourism)განვითარების თანამედროვე პროცესების კვლევა აღნიშნულ რეგიონში.
კვლევის დროს გამოყენებული იქნა რაოდენობრივი
(ანკეტური გამოკითხვა, სულ 204 ვარგისი ანონიმური ანკეტა), თვისებრივი (15 სიღრმისეული
ინტერვიუ დამსვენებლებთან და დარგის ექსპერტებთან -- მთავარ ექიმებთან, კურორტის მენეჯერებთან, მომსახურე
პერსონალთან) და სტატისტიკური მეთოდები.
2000 წლის მე-2 ნახევრიდან შიდა ტურიზმის ერთ-ერთი
მთავარი მიმართულება, სამკურნალო–ბალნეოლოგიური ტურიზმი, ნელი ტემპით განიცდის რეაბილიტაციას.
ჩვენი კვლევით მიღებულმა შედეგებმა აჩვენა
მოსახლეობის მაღალი მოთხოვნა სამკურნალო-გამაჯანსაღებელი კურორტების მიმართ, განსაკუთრებით,
30-დან 65 წლამდე ასაკის კონტინგენტში;
გამოიკვეთა მომსახურების ხარისხით მეტ-ნაკლებად კმაყოფილება (მოლოდინის ანუ
მოსალოდნელი და აღქმული იგივე მიღებული მომსახურების
თანხვედრა). წარმოჩნდა ბიზნესის წარმართვისათვის სამომავლოდ გასათვალისწინებელი ხარვეზებიც.
საბჭოთა კავშირის დროს წყალტუბოში 21 სანატორიუმი ფუნქციონირებდა. დღეისათვის
12 სასტუმრო და 1 სასტუმრო-სანატორიუმი „წყალტუბო სპა რეზორტ“ (“Spa resort”), ანუ
ყოფილი სამხედრო სანატორიუმიფუნქციონიერბს, რომელიც ბოლო წლებამდე თავდაცვის სამინისტროს
ეკუთვნოდა. ამჟამად ის სააქციო საზოგადოებაა და კერძო მფლობელობაშია. ის ერთადერთია,
სადაც არ ყოფილან დევნილები განთავსებული.2011 წლის ივლისში გაიხსნა 4-ვარსკვლავიანი
კომპლექსი და სანატორიუმმა პირველი დამსვენებლები მიიღო, თუმც დღესაც, ქართველ ვიზიტორთა
რაოდენობა მცირეა. სასტუმრო–სანატორიუმის
78 ნომერი ემსახურება 141 ადამიანს. გრძელვადიანი რეკრეანტები (7–14 ღამისთევა), ძირითადად
აზერბაიჯანიდან, რუსეთიდან, უკრაინიდან და ყაზახეთიდან არიან. 30–40 უცხოელზე დაახლოებით 10–12 ქართველი
დამსვენებელი მოდის. მასშტაბური და კომფორტული ბუნებრივი და ტექნიკური ინფრასტრუქტურის
გამო, სასტუმრო ხშირად მასპინძლობს კონფერენციებს, სემინარებს, ტურისტულ ჯგუფებს. საჭიროების
შემთხვევაში უზრუნველყოფენ რეკრეანტთა ტრანსფერს ქუთაისის აეროპორტიდან სასტუმრომდე.
სასტუმროებს კავშირი აქვთ ტურსააგენტოებთან და ტუროპერატორებთან, დარეგისტრირებული
არიან კარგად ცნობად საიტებზე, რაც უზრუნველყოფს
დამსვენებელთა მოზიდვას. „წყალტუბო სპა რიზორტის“ შემადგენლობაშია 16 ჰა პარკი, ასევე
1 კმ-ზე მოწყობილია ბილიკი ველოსიპედით და
ფეხით მოსიარულეთათვის. სანატორიუმს აქვს საკუთარი რესტორანი 350 ადამიანზე, ბარი, კლუბი, საკონცერტო და საკონფერენციო
დარბაზები. ასევე აქ დამსვენებელს შეუძლია ისარგებლოს ყველა ტიპის სამედიცინო–სააბაზანო
მომსახურებით („ა(ა)იპ წყალტუბოს“ , 2016). სხვა სასტუმროთა მენეჯერებთან ერთად, ისინი
აღნიშნავენ ქუთაისის აეროპორტის დიდი მნიშვნელობის –– დაბალტარიფიანი საავიაციო რეისებისა
და კურორტთან სიახლოვის დადებითი როლის შესახებ. სამკურნალო–გამაჯანსაღებელი მიზნით
დამსვენებელთა კონტინგენტი სწორედ ამ გზით ხვდება წყალტუბოში. 2013 წელს დაინიშნა კიდეც
ჩარტერული რეისები ისრაელიდან, რამაც ერთდროულად რამოდენიმე ჯგუფის შემოსვლა უზრუნველყო.
ეს ძალიან კარგად აისახა სასტუმროების დატვირთვაზე. სამწუხაროდ, ასეთ შემოყვანას სისტემატიური ხასიათი არ ჰქონდა.
სტატისტიკურ მასალასთან ერთად, რაოდენობრივი და თვისებრივი კვლევის მეთოდებმა
საშუალება მოგვცა დეტალურად შეგვესწავლა წყალტუბოს დამსვენებელთა სოციალურ–ეკონომიკური
სტრუქტურა და გაგვეკეთებინა კურორტის SWOT
ანალიზი. ანკეტური გამოკითხვის (58 რეკრეანტი, როგორც საქართველოს ასევე, სხვა ქვეყნის
მოქალაქეები) და შერჩეულ ექსპერტებთან (სააბაზანოების მთავარ ექიმებთან, საშუალო რგოლის
მედპერსონალთან, სასტუმროებისა და სანატორიუმის მენეჯერებთან და მფლობელებთან, ქალაქის
ადმინისტრაციასთან) სიღრმისეული ინტერვიუების საფუძველზე, გამოვავლინეთ წყალტუბოს ტურისტული
სპეციალიზაციის მთავარი ასპექტები, ასევე კურორტის ძლიერი და სუსტი მხარეები, საფრთხეები და შესაძლებლობები.
კვლევის პერიოდში (შემოდგომის სეზონი) დამსვენებელთა შორის ქალთა კონტინგენტი
ჭარბობდა და კურორტზე ყოფნის მთავარი მიზანი მკურნალობაა (დიაგრამები #1 და #2).
დიაგრამა #1 და #2. რესპონდენტთა გენდერული სტრუქტურა
და ჩამოსვლის მიზეზი
წყარო თ. დოღონაძე.
2018
დამსვენებელთა
საჭიროების/დეფიციტის ანალიზმმა აჩვენა, მაღალი მოთხოვნა საექსკურსიო ტურებზე და ამ
ტიპის სერვისის სიმწირე (დიაგრამები #3)
დიაგრამა #3.
რეკრეანტთა სასურველი აქტივობები
მოცულობითი კერძო ინვესტირების შემდეგ, სრულიად
განახლებული მეორე და მეექვსე სააბაზანოები, შეიქმნა სააქციო საზოგადოება „ბალნეო სერვისი“
(ყოფილი მე–6 სააბაზანო), რომლის შემადგენლობაში შედის შვიდი სააბაზანო შენობა და ორი
ბიუეტი. ჯერ–ჯერობით აღდგენილია ერთი ბიუეტი და ორი წყარო. ინვესტორები საქართველოს
მოქალაქე ქართველები არიან.
სარეაბილიტაციო ცენტრი „ბი ჰელთი“ (“be
healthy”) ყოფილი მე–2 სააბაზანოა. ის რუსეთის მოქალაქე, ქართველმა ინვესტორმა
შეისყიდა და მისი სრული მოდერნიზება მოახდინა. აღნიშნული სტრუქტურები ემსახურება კურორტის
ყველა ვიზიტორს.
ორივე ფირმის მენეჯმენტის მიერ მოხდა მომსახურე სამედიცინო პერსონალის
გადამზადება და ჩანაცვლება ახალგაზრდა კონტინგენტით. ბალნეოსტრუქტურები თანამშრომლობენ
კოლეჯებთან და სტუდენტები ადგილზე გადიან პრაქტიკას. წარმატებულ კურსდამთავრებულებს
დასაქმებას სთავაზობენ კვალიფიკაციის მიხედვით. ეს პროცესები მით უფრო მისასალმებელია,
რომ ერთი მხრივ, აღარ ხდება ახალგაზრდების რაიონიდან წასვლა, მეორე მხრივ კი, დამსაქმებელიც
უპირატესობას ადგილობრივ შრომით რესურსს ანიჭებს. ამდენად, კურორტზე რეკრეაციულ საქმიანობაში
თითქმის მთლიანად მუნიციპალიტეტის მოსახლეობაა ჩართული.
ვიზიტორთა ძირითადი ნაკადები პოსტ–საბჭოთა სივრციდანაა, უპირატესად აზერბაიჯანიდან,
რუსეთიდან, ყაზახეთიდან და უკრაინიდან, რაც მეტწილად განაპირობა ამ ქვეყნების საქართველოსთან
გეოგრაფიულმა სიახლოვემ, წყალტუბოს ცნობადობამ (საბჭოთა წარსულიდან) (ცხრილი#1). მნიშვნელოვანია
დამსვენებელთა რაოდენობა ისრაელიდან. რეკრეანტთა რიცხვი მზარდია.
ცხრილი #1სს
"ბალნეოსერვის"-შიდამსვენებელთაშემოსვლის
გეოგრაფიულისტატისტიკა
(2016და
2017წლები)
|
страна |
2016 და
2017წლები (ჯამურიმაჩვენებელი უპირატესი 15 ქვეყნისათვის) |
|
|||||||||||||
|
თვეები |
სულ |
||||||||||||||
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
|
|||
|
Грузия |
54 |
37 |
68 |
96 |
194 |
267 |
519 |
840 |
652 |
251 |
121 |
47 |
3146 |
|
|
|
Азербайджан |
3 |
4 |
6 |
9 |
36 |
161 |
855 |
1475 |
496 |
59 |
7 |
11 |
3121 |
|
|
|
Россия |
26 |
15 |
31 |
36 |
100 |
87 |
83 |
95 |
113 |
85 |
25 |
39 |
1444 |
|
|
|
Казахстан |
5 |
1 |
1 |
9 |
17 |
12 |
9 |
28 |
10 |
6 |
5 |
|
103 |
|
|
|
Украина |
4 |
4 |
18 |
20 |
17 |
25 |
22 |
6 |
13 |
7 |
3 |
1 |
140 |
|
|
|
Израиль |
|
|
2 |
31 |
25 |
75 |
52 |
52 |
55 |
38 |
4 |
|
322 |
|
|
|
Латвия |
|
|
1 |
1 |
6 |
4 |
|
3 |
5 |
8 |
|
4 |
32 |
|
|
|
Турция |
2 |
2 |
3 |
1 |
2 |
2 |
6 |
2 |
1 |
|
7 |
9 |
37 |
|
|
|
Польша |
1 |
|
|
7 |
13 |
1 |
21 |
10 |
43 |
5 |
1 |
|
102 |
|
|
|
Италия |
|
2 |
1 |
2 |
3 |
2 |
3 |
|
3 |
1 |
10 |
4 |
31 |
|
|
|
Германия |
1 |
|
|
7 |
6 |
20 |
12 |
14 |
17 |
6 |
2 |
1 |
86 |
|
|
|
Франция |
6 |
|
|
5 |
3 |
|
10 |
4 |
3 |
7 |
1 |
|
39 |
|
|
|
Литва |
1 |
|
|
13 |
9 |
9 |
6 |
|
6 |
4 |
1 |
3 |
51 |
|
|
|
Саудовская
Аравия |
|
2 |
15 |
10 |
16 |
4 |
26 |
35 |
27 |
14 |
5 |
8 |
162 |
|
|
|
Объединенные Арабские эмираты |
|
1 |
|
|
14 |
|
16 |
16 |
6 |
6 |
10 |
3 |
72 |
|
|
|
სულ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8888 |
|
|
წყარო:
„ბალნეო სერვისის“ სტატისტიკური სამსახური.
რესპონდენტებთან ინტერვიუებმა გამოავლინა საერთო
პრობლემები, რომელიც:
პირველ
რიგში, კურორტის დაბალ ცნობადობას უკავშირდება. როგორც თავად აცხადებენ, ბევრი სტრუქტურა
უკვე საერთაშორისო სტანდარტს პასუხობს, მაგრამ უცხოელ ვიზიტორთა დაბალი ინფორმირებულობის
გამო, მაინც მცირეა დამსვენებელთა რაოდენობა; მეორე, ყველა რესპონდენტი მიუთითებს წყალტუბოში
გასართობი ობიექტების არარსებობის შესახებ; და ბოლოს, ყველა სასტუმროს მენეჯერი პრობლემურად
მიიჩნევს მომსახურე პერსონალის ინგლისური და რუსული ენების არცოდნას. ამიტომ მათი ძალისხმევა
დიდწილად, ამ დეფიციტის დაძლევაზეა მიმართული.
- ა(ა)იპ წყალტუბოს
კულტურისა და ტურიზმის განვითარების ცენტრი. http://tskaltubo-crt.ge/ როგორც ეს
მითითებულია ბარბაქაძე, ნ. (2016). ქ.ქუთაისისადაკუროტწყალტუბოს,
როგორცერთიანიტურისტულ–რეკრეაციულირეგიონის,რესურსულიპოტენციალიდაგანვითარებისგეოგრაფიულიასპექტები.
სამაგისტრო ნაშრომი. თსუ, 101 გვ.
- საზოგადოება
„ბალნეო სერვისი“ სტატისტიკური სამსახური.
8.
დოღონაძე თ. „მდგრადი ტურისტული
განვითარების სივრცითი ასპექტები და თავისებურებები იმერეთის რეგიონში“ სადოქტორო დისერტაცია
(2018). გვ130
- Aguayo, E.,Exposito,
P., &Vazquez Rozas, E. (2009). Tourism in EU Transition Countries. Estudios Economicosde
Desarrollo Internacional. Vol.9-2. pp.
127-138.
- Mammedov,
R. (2013). The Role
of Tourism in the Development of
the Reions in: Proceedings of the 8th Silk Road international conference
“Development of Tourism in Black and Caspian Sea Regions“. May 24-26, pp.27-29. Tbilisi.
После 1990-ых годов, когда странам восточной Европы и
постсоветского пространства пришлось адаптироваться в новой экономической и
политической среде, конкурентными стали те отрасли, которые были привлекательны
для международных визитеров. Они смогли предложить интересные туристические
продукты и сами создали возможности развития потенциальных рынков в стране.
(Aguayo, Exposito, Vazquez Rozas, 2009:127).
В данный период, особенно пострадал местный туризм для
которого, одним из главных профилей в советской Грузии была оздоровительная
рекреация. Развитие локального туризма, как известно, помогает развитию
региональной экономики, улучшает инфраструктуру, растет бюджет региона, что
положительно отражается на валовой внутренний продукт страны. (Mammedov,
2013:27; „отчет качественных исследований“, 2007).
В Грузии, одним из важнейших мест бальнеологических
ресурсов и курортов представляет Имерети, поэтому цель нашего исследования одно
из направлений внутреннего и международного туризма, а также, исследование
современных процессов развития бальнеологического спа туризма.
Во время исследования были использованы количественные
(анкетирование 204 анонимных анкет), качественные (15 интервью с отдыхающими, с
экспертами отраслей – главврачами, менеджерами курортов, обслуживающим
персоналом) и статистические методы.
Со второй половины 2000 года одним из направлений
развития местного туризма стал лечебно оздоровительный туризм, который, однако,
реабилитируется медленными темпами.
Мои исследования показали, что лечебно оздоровительные
курорты имеют потребность и спрос у населения, в особенности у людей в возрасте
от 30 до 65 лет. Выявилась, в большей степени, удовлетворительность качеством
обслуживания. Но и недочёты стали явными, которые нужно будет предусмотреть и
устранить.
В советском союзе в Цхалтубо был 21 санаторий. На сегодня
функционирует только 12 гостиниц, одна гостиница – санаторий Цхалтубо СПА
Резорт (Sparezort), а также бывший военный санаторий, который до последнего
времени принадлежал Министерству Обороны. Сейчас это акционерное общество и
находится в частном владении. Это единственное здание, которое не было занято
беженцами.
В июле 2011 года открылся четырехзвездочный комплекс.
Санаторий принял первых отдыхающих, хотя на сегодня количество грузинских
визитеров уменьшилось.
Гостиница санаторий обслуживает 78 номеров на 141
персону. Долгосрочные рекреанты (7-14 дней) в основном, из
Азербайджана, России, Украины и Казахстана. На 30-40 иностранцев
приходится 10-12 отдыхающих грузин. Комфортная природная и техническая
инфраструктура гостиницы позволяет обслуживать конференции и семинары.
Обеспечивают трансфер рекреантов из Кутаисского аэропорта до гостиницы.
Гостиницы поддерживают связь с турагенствами и туроператорами. Они
зарегистрированы на известных сайтах, что обеспечивает привлечение отдыхающих.
В состав гостиницы Цхалтубо СПА Резорт входит
16 гектаров парка, устроена тропинка для велосипедистов и
пешеходов. У санатория есть собственный ресторан на 350 человек, бар, клуб,
конференц-зал и концертная площадка. Отдыхающим предоставляется
медицинское обслуживание всех типов.
Наряду с менеджерами других гостиниц отмечают большое значение
Кутаисских аэропортов – низкий тариф авиарейсов и близкое расстояние с
курортом. Отдыхающие, которые приехали с лечебно оздоровительной целью попадают
сюда именно этим путем.
В 2013 году назначили чартерные рейсы из Израиля, которые обеспечили въезд
сразу нескольких групп. Это очень хорошо отразилась на нагрузку гостиниц.
К сожалению, такие въезды не имели систематического характера.
Вместе со статистическими материалами методы количественного и
качественного исследования дали возможность детально изучить
социально-экономическую структуру отдыхающих в Цхалтубо и сделать SWOT анализ
курорта.
Анкетирование 158
рекреантов, как грузинских, так и граждан других стран вместе выбранными
экспертами (главным врачом радоновых ванн, средним медперсоналом менеджерами и
владельцами гостиниц и санаторий, городской администрацией) на основе интервью
выявили главные аспекты туристической специализации в Цхалтубо, а также сильные
и слабые стороны опасностей и возможностей.
Во время исследования
(осенний сезон) между отдыхающими наблюдался избыток женского коллектива. Их
главной целью было лечение.
Анализ нужности/дефицита отдыхающих показал
высокую потребность экскурсионных туров и дефицит такого типа сервиса.
После частного капиталовложения восстановлены 2-6 бассейны и было создано
акционерное общество "Бально Сервис" (бывший 6 бассейн) в состав
которых входят 7 бассейнов и 2 бюджета. Пока восстановлен один бюджет и два
источника. Инвесторами являются граждане Грузии.
Реабилитационный центр ”Би Хелти” (“behealthy”), бывший второй бассейн
купил грузинский инвестор гражданин России и полностью его модернизировал.
Данные структуры обслуживают всех визитеров курорта.
Менеджмент обеих фирм переподготовил медперсонал и заменил их молодыми
специалистами.
Бальнео структуры сотрудничают с колледжами и студенты на месте проходят
практику. Успешным студентам предлагают работу в зависимости от их
квалификации.
Эти процессы приветствуются, потому что с одной стороны,
молодежь не уезжает из района, а с другой стороны для работодателя
преимущественно использовать местный трудовой ресурс. На курорте в рекреационной
зоне полностью включено население муниципалитета.
Основные потоки визитеров из пост-советского пространства: из Азербайджана,
России, Украины, Казахстана, что обусловлено географической близостью этих
стран с Грузией. Важно количество приезжих отдыхающих из Израиля, число которых
растет.
Интервью с
респондентами помогло выявить общие проблемы: во-первых, это низкая
осведомленность о курорте. Многие структуры отвечают международным стандартам, но
из-за неосведомленности иностранных визитеров количество отдыхающих мало.
Во-вторых, все респонденты отмечают, что в Цхалтубо нет
развлекательных объектов. И, в-третьих, менеджеры всех гостиниц заявляют о
главной проблеме: слабое владение обслуживающим персоналом русского и
английского языков. Поэтому, все силы направлены на устранение этого дефицита.
Использованная литература:
- Центр культурного и туристического развития в Цхалтубо.http://tskaltubo-crt.ge/какэтоуказановБарбакадзеН. (2016). Г Кутаиси и курорт Цхалтубо, как единый
туристическо-рекреационный регион, географические аспекты ресурсного
потенциалаи развития. Магистерский труд. Т.Г.У 101 стр.
- Общество “ Бально сервис” статистический отдел.
3.
Догонадзе Т. “
Пространственные аспекты стабильного туристического развития и функции
Имеретинского региона” Докторская диссертация (2018). Стр.130
- Aguayo, E.,Exposito, P., &Vazquez Rozas,
E. (2009). Tourism in EU Transition Countries. Estudios Economicosde
Desarrollo Internacional. Vol.9-2. pp. 127-138.
- Mammedov, R. (2013). The Role of Tourism in the Development of the Reions in: Proceedings of the 8th Silk Road international conference “Development of Tourism in Black and
Caspian Sea Regions“. May 24-26,
pp.27-29. Tbilisi.
1990–იანი წლების შემდეგ,
როცა აღმოსავლეთ ევროპისა და პოსტ-საბჭოთა სივრცის ქვეყნებს ახალ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ
გარემოსთნ მოუწიათ ადაპტირება, კონკურენტუნარიანი აღმოჩნდნენ ის დარგები, რომლებიც
მიმზიდველი გახდნენ საერთაშორისო ვიზიტორთათვის, შეძლეს ბაზრისათვის შეეთავაზებინათ
საინტერესო ტურისტული პროდუქტი და თავად შექმნეს შესაძლებლობები ქვეყანაში პოტენციური
ბაზრების განვითარებისათვის (Aguayo, Exposito, Vazquez Rozas, 2009:127).
აღნიშნულ პერიოდში განსაკუთრებით დაზარალდა
შიდა ტურიზმი, რომლის ერთ-ერთი მთავარი
პროფილი საბჭოთა საქართველოში გამაჯანსაღებელი რეკრეაცია გახლდათ. ლოკალური ტურიზმის წინსვლა კი, როგორც ცნობილია, ხელს უწყობს რეგიონის ეკონომიკის განვითარებას, აუმჯობესებს
ინფრასტრუქტურას, ზრდის რეგიონის ბიუჯეტს, ქმნის ახალ სამუშაო ადგილებს, რაც დადებითად
აისახება ქვეყნის მშპ-ზე(Mammedov, 2013:27; „თვისებრივი
კვლევის ანგარიში“, 2007).
საქართველოში ბალნეოლოგიური რესურსებისა და კურორტების თავმოყრის ერთ–ერთ
მნიშვნელოვან ადგილს იმერეთი წარმოადგენს, ამიტომ ჩვენი კვლევის მიზანიაშიდა [U1] და საერთაშორისო ტურიზმის ერთ-ერთი მიმართულების,
ბალნეოლოგიური/სპა
ტურიზმის (Spa Tourism)განვითარების თანამედროვე პროცესების კვლევა აღნიშნულ რეგიონში.
კვლევის დროს გამოყენებული იქნა რაოდენობრივი
(ანკეტური გამოკითხვა, სულ 204 ვარგისი ანონიმური ანკეტა), თვისებრივი (15 სიღრმისეული
ინტერვიუ დამსვენებლებთან და დარგის ექსპერტებთან -- მთავარ ექიმებთან, კურორტის მენეჯერებთან, მომსახურე
პერსონალთან) და სტატისტიკური მეთოდები.
2000 წლის მე-2 ნახევრიდან შიდა ტურიზმის ერთ-ერთი
მთავარი მიმართულება, სამკურნალო–ბალნეოლოგიური ტურიზმი, ნელი ტემპით განიცდის რეაბილიტაციას.
ჩვენი კვლევით მიღებულმა შედეგებმა აჩვენა
მოსახლეობის მაღალი მოთხოვნა სამკურნალო-გამაჯანსაღებელი კურორტების მიმართ, განსაკუთრებით,
30-დან 65 წლამდე ასაკის კონტინგენტში;
გამოიკვეთა მომსახურების ხარისხით მეტ-ნაკლებად კმაყოფილება (მოლოდინის ანუ
მოსალოდნელი და აღქმული იგივე მიღებული მომსახურების
თანხვედრა). წარმოჩნდა ბიზნესის წარმართვისათვის სამომავლოდ გასათვალისწინებელი ხარვეზებიც.
საბჭოთა კავშირის დროს წყალტუბოში 21 სანატორიუმი ფუნქციონირებდა. დღეისათვის
12 სასტუმრო და 1 სასტუმრო-სანატორიუმი „წყალტუბო სპა რეზორტ“ (“Spa resort”), ანუ
ყოფილი სამხედრო სანატორიუმიფუნქციონიერბს, რომელიც ბოლო წლებამდე თავდაცვის სამინისტროს
ეკუთვნოდა. ამჟამად ის სააქციო საზოგადოებაა და კერძო მფლობელობაშია. ის ერთადერთია,
სადაც არ ყოფილან დევნილები განთავსებული.2011 წლის ივლისში გაიხსნა 4-ვარსკვლავიანი
კომპლექსი და სანატორიუმმა პირველი დამსვენებლები მიიღო, თუმც დღესაც, ქართველ ვიზიტორთა
რაოდენობა მცირეა. სასტუმრო–სანატორიუმის
78 ნომერი ემსახურება 141 ადამიანს. გრძელვადიანი რეკრეანტები (7–14 ღამისთევა), ძირითადად
აზერბაიჯანიდან, რუსეთიდან, უკრაინიდან და ყაზახეთიდან არიან. 30–40 უცხოელზე დაახლოებით 10–12 ქართველი
დამსვენებელი მოდის. მასშტაბური და კომფორტული ბუნებრივი და ტექნიკური ინფრასტრუქტურის
გამო, სასტუმრო ხშირად მასპინძლობს კონფერენციებს, სემინარებს, ტურისტულ ჯგუფებს. საჭიროების
შემთხვევაში უზრუნველყოფენ რეკრეანტთა ტრანსფერს ქუთაისის აეროპორტიდან სასტუმრომდე.
სასტუმროებს კავშირი აქვთ ტურსააგენტოებთან და ტუროპერატორებთან, დარეგისტრირებული
არიან კარგად ცნობად საიტებზე, რაც უზრუნველყოფს
დამსვენებელთა მოზიდვას. „წყალტუბო სპა რიზორტის“ შემადგენლობაშია 16 ჰა პარკი, ასევე
1 კმ-ზე მოწყობილია ბილიკი ველოსიპედით და
ფეხით მოსიარულეთათვის. სანატორიუმს აქვს საკუთარი რესტორანი 350 ადამიანზე, ბარი, კლუბი, საკონცერტო და საკონფერენციო
დარბაზები. ასევე აქ დამსვენებელს შეუძლია ისარგებლოს ყველა ტიპის სამედიცინო–სააბაზანო
მომსახურებით („ა(ა)იპ წყალტუბოს“ , 2016). სხვა სასტუმროთა მენეჯერებთან ერთად, ისინი
აღნიშნავენ ქუთაისის აეროპორტის დიდი მნიშვნელობის –– დაბალტარიფიანი საავიაციო რეისებისა
და კურორტთან სიახლოვის დადებითი როლის შესახებ. სამკურნალო–გამაჯანსაღებელი მიზნით
დამსვენებელთა კონტინგენტი სწორედ ამ გზით ხვდება წყალტუბოში. 2013 წელს დაინიშნა კიდეც
ჩარტერული რეისები ისრაელიდან, რამაც ერთდროულად რამოდენიმე ჯგუფის შემოსვლა უზრუნველყო.
ეს ძალიან კარგად აისახა სასტუმროების დატვირთვაზე. სამწუხაროდ, ასეთ შემოყვანას სისტემატიური ხასიათი არ ჰქონდა.
სტატისტიკურ მასალასთან ერთად, რაოდენობრივი და თვისებრივი კვლევის მეთოდებმა
საშუალება მოგვცა დეტალურად შეგვესწავლა წყალტუბოს დამსვენებელთა სოციალურ–ეკონომიკური
სტრუქტურა და გაგვეკეთებინა კურორტის SWOT
ანალიზი. ანკეტური გამოკითხვის (58 რეკრეანტი, როგორც საქართველოს ასევე, სხვა ქვეყნის
მოქალაქეები) და შერჩეულ ექსპერტებთან (სააბაზანოების მთავარ ექიმებთან, საშუალო რგოლის
მედპერსონალთან, სასტუმროებისა და სანატორიუმის მენეჯერებთან და მფლობელებთან, ქალაქის
ადმინისტრაციასთან) სიღრმისეული ინტერვიუების საფუძველზე, გამოვავლინეთ წყალტუბოს ტურისტული
სპეციალიზაციის მთავარი ასპექტები, ასევე კურორტის ძლიერი და სუსტი მხარეები, საფრთხეები და შესაძლებლობები.
კვლევის პერიოდში (შემოდგომის სეზონი) დამსვენებელთა შორის ქალთა კონტინგენტი
ჭარბობდა და კურორტზე ყოფნის მთავარი მიზანი მკურნალობაა (დიაგრამები #1 და #2).
დიაგრამა #1 და #2. რესპონდენტთა გენდერული სტრუქტურა
და ჩამოსვლის მიზეზი
წყარო თ. დოღონაძე.
2018
დამსვენებელთა
საჭიროების/დეფიციტის ანალიზმმა აჩვენა, მაღალი მოთხოვნა საექსკურსიო ტურებზე და ამ
ტიპის სერვისის სიმწირე (დიაგრამები #3)
დიაგრამა #3.
რეკრეანტთა სასურველი აქტივობები
მოცულობითი კერძო ინვესტირების შემდეგ, სრულიად
განახლებული მეორე და მეექვსე სააბაზანოები, შეიქმნა სააქციო საზოგადოება „ბალნეო სერვისი“
(ყოფილი მე–6 სააბაზანო), რომლის შემადგენლობაში შედის შვიდი სააბაზანო შენობა და ორი
ბიუეტი. ჯერ–ჯერობით აღდგენილია ერთი ბიუეტი და ორი წყარო. ინვესტორები საქართველოს
მოქალაქე ქართველები არიან.
სარეაბილიტაციო ცენტრი „ბი ჰელთი“ (“be
healthy”) ყოფილი მე–2 სააბაზანოა. ის რუსეთის მოქალაქე, ქართველმა ინვესტორმა
შეისყიდა და მისი სრული მოდერნიზება მოახდინა. აღნიშნული სტრუქტურები ემსახურება კურორტის
ყველა ვიზიტორს.
ორივე ფირმის მენეჯმენტის მიერ მოხდა მომსახურე სამედიცინო პერსონალის
გადამზადება და ჩანაცვლება ახალგაზრდა კონტინგენტით. ბალნეოსტრუქტურები თანამშრომლობენ
კოლეჯებთან და სტუდენტები ადგილზე გადიან პრაქტიკას. წარმატებულ კურსდამთავრებულებს
დასაქმებას სთავაზობენ კვალიფიკაციის მიხედვით. ეს პროცესები მით უფრო მისასალმებელია,
რომ ერთი მხრივ, აღარ ხდება ახალგაზრდების რაიონიდან წასვლა, მეორე მხრივ კი, დამსაქმებელიც
უპირატესობას ადგილობრივ შრომით რესურსს ანიჭებს. ამდენად, კურორტზე რეკრეაციულ საქმიანობაში
თითქმის მთლიანად მუნიციპალიტეტის მოსახლეობაა ჩართული.
ვიზიტორთა ძირითადი ნაკადები პოსტ–საბჭოთა სივრციდანაა, უპირატესად აზერბაიჯანიდან,
რუსეთიდან, ყაზახეთიდან და უკრაინიდან, რაც მეტწილად განაპირობა ამ ქვეყნების საქართველოსთან
გეოგრაფიულმა სიახლოვემ, წყალტუბოს ცნობადობამ (საბჭოთა წარსულიდან) (ცხრილი#1). მნიშვნელოვანია
დამსვენებელთა რაოდენობა ისრაელიდან. რეკრეანტთა რიცხვი მზარდია.
ცხრილი #1სს
"ბალნეოსერვის"-შიდამსვენებელთაშემოსვლის
გეოგრაფიულისტატისტიკა
(2016და
2017წლები)
|
страна |
2016 და
2017წლები (ჯამურიმაჩვენებელი უპირატესი 15 ქვეყნისათვის) |
|
|||||||||||||
|
თვეები |
სულ |
||||||||||||||
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
|
|||
|
Грузия |
54 |
37 |
68 |
96 |
194 |
267 |
519 |
840 |
652 |
251 |
121 |
47 |
3146 |
|
|
|
Азербайджан |
3 |
4 |
6 |
9 |
36 |
161 |
855 |
1475 |
496 |
59 |
7 |
11 |
3121 |
|
|
|
Россия |
26 |
15 |
31 |
36 |
100 |
87 |
83 |
95 |
113 |
85 |
25 |
39 |
1444 |
|
|
|
Казахстан |
5 |
1 |
1 |
9 |
17 |
12 |
9 |
28 |
10 |
6 |
5 |
|
103 |
|
|
|
Украина |
4 |
4 |
18 |
20 |
17 |
25 |
22 |
6 |
13 |
7 |
3 |
1 |
140 |
|
|
|
Израиль |
|
|
2 |
31 |
25 |
75 |
52 |
52 |
55 |
38 |
4 |
|
322 |
|
|
|
Латвия |
|
|
1 |
1 |
6 |
4 |
|
3 |
5 |
8 |
|
4 |
32 |
|
|
|
Турция |
2 |
2 |
3 |
1 |
2 |
2 |
6 |
2 |
1 |
|
7 |
9 |
37 |
|
|
|
Польша |
1 |
|
|
7 |
13 |
1 |
21 |
10 |
43 |
5 |
1 |
|
102 |
|
|
|
Италия |
|
2 |
1 |
2 |
3 |
2 |
3 |
|
3 |
1 |
10 |
4 |
31 |
|
|
|
Германия |
1 |
|
|
7 |
6 |
20 |
12 |
14 |
17 |
6 |
2 |
1 |
86 |
|
|
|
Франция |
6 |
|
|
5 |
3 |
|
10 |
4 |
3 |
7 |
1 |
|
39 |
|
|
|
Литва |
1 |
|
|
13 |
9 |
9 |
6 |
|
6 |
4 |
1 |
3 |
51 |
|
|
|
Саудовская
Аравия |
|
2 |
15 |
10 |
16 |
4 |
26 |
35 |
27 |
14 |
5 |
8 |
162 |
|
|
|
Объединенные Арабские эмираты |
|
1 |
|
|
14 |
|
16 |
16 |
6 |
6 |
10 |
3 |
72 |
|
|
|
სულ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8888 |
|
|
წყარო:
„ბალნეო სერვისის“ სტატისტიკური სამსახური.
რესპონდენტებთან ინტერვიუებმა გამოავლინა საერთო
პრობლემები, რომელიც:
პირველ
რიგში, კურორტის დაბალ ცნობადობას უკავშირდება. როგორც თავად აცხადებენ, ბევრი სტრუქტურა
უკვე საერთაშორისო სტანდარტს პასუხობს, მაგრამ უცხოელ ვიზიტორთა დაბალი ინფორმირებულობის
გამო, მაინც მცირეა დამსვენებელთა რაოდენობა; მეორე, ყველა რესპონდენტი მიუთითებს წყალტუბოში
გასართობი ობიექტების არარსებობის შესახებ; და ბოლოს, ყველა სასტუმროს მენეჯერი პრობლემურად
მიიჩნევს მომსახურე პერსონალის ინგლისური და რუსული ენების არცოდნას. ამიტომ მათი ძალისხმევა
დიდწილად, ამ დეფიციტის დაძლევაზეა მიმართული.
- ა(ა)იპ წყალტუბოს
კულტურისა და ტურიზმის განვითარების ცენტრი. http://tskaltubo-crt.ge/ როგორც ეს
მითითებულია ბარბაქაძე, ნ. (2016). ქ.ქუთაისისადაკუროტწყალტუბოს,
როგორცერთიანიტურისტულ–რეკრეაციულირეგიონის,რესურსულიპოტენციალიდაგანვითარებისგეოგრაფიულიასპექტები.
სამაგისტრო ნაშრომი. თსუ, 101 გვ.
- საზოგადოება
„ბალნეო სერვისი“ სტატისტიკური სამსახური.
8.
დოღონაძე თ. „მდგრადი ტურისტული
განვითარების სივრცითი ასპექტები და თავისებურებები იმერეთის რეგიონში“ სადოქტორო დისერტაცია
(2018). გვ130
- Aguayo, E.,Exposito,
P., &Vazquez Rozas, E. (2009). Tourism in EU Transition Countries. Estudios Economicosde
Desarrollo Internacional. Vol.9-2. pp.
127-138.
- Mammedov,
R. (2013). The Role
of Tourism in the Development of
the Reions in: Proceedings of the 8th Silk Road international conference
“Development of Tourism in Black and Caspian Sea Regions“. May 24-26, pp.27-29. Tbilisi.
Комментариев нет:
Отправить комментарий